Titreşim Rehberi #1
Durum İzleme
Tesis bakımı ile meşgul olan kişiler durum izleme terimini mutlaka duymuştur. Durum izleme, çalışan makinelerin periyodik olarak kontrol edilmesi ve durumlarında herhangi bir değişiklik olduğu zaman gerekli önlemlerin alınması olarak tanımlanır. Durum izleme, birçok farklı “bakım uygulaması” ile yerine getirilir; görsel muayene, yağ analizi, termografik analiz ve titreşim analizi en popüler metotlardır. Bu el kitabında, titreşim analizinin, makine durumunu ölçmek, izlemek ve analiz etmek için kullanımını konu edineceğiz.
Daha sonrasında, titreşim ölçüm tekniklerini inceleyip, makine durum ölçümleri için kullanılan bazı temel parametreleri ve terminolojiyi açıklayacağız. İlk olarak, durum izleme düzeninin bir işletmeye kazandıracağı yararı kısaca incelemekte yarar var.
1988 yılında DTI tarafından yayınlanan rapora göre, işletmelerinde durum izleme programı uygulayan işletmeler, uygulamayanlara göre tesis bakımı için 25% daha az harcama yapmışlardır. (DTI Yönetim Kurulu: İngiliz endüstrinde bakım raporu 1988)
Orta ölçekli, yıllık £250,000 tesis bakım masrafı yapmakta olan bir UK firması için £62,000’a ek olarak; üretim, enerji ve yardımcı tesislerden yapılan tasarruf, durum izleme programına yapılan bir yatırımın getirisine iyi bir örnek oluşturmaktadır.
Orta ölçekli bir İngiliz firmasının ortalama £250,000 bakım masrafına sahip olduğu ve durum izleme sistemine yapılan yatırımın geri dönüşünün çok hızlı olduğu bilgilerine sahipsek, neden bütün firmalar bu yatırımı yapmıyor? Bu sorunun cevabı genelde, firmada durum izleme için nelerin gerekli olduğu konusundaki bilgi eksikliği, böyle bir yatırımın maliyetinin getirdiği korku ve bunu uygularken ortaya çıkabilecek ekstra maliyetlerdir.
Durum izleme genel anlamı ile bir fabrikada bulunan makinelere düzenli olarak “sağlık kontrolü” yapmaktır. Bu genelde periyodik titreşim ölçümleri şeklinde uygulanır. Bu ölçümler bilinen veya “referans” işletme durumuyla kıyaslanır. Titreşim için, bu “referans” durumu, genelde ISO standartları veya makine üreticisi firmalarının önerileridir. “Referans” durum ile karşılaştırma yapılarak, makinelerin mevcut durumu değerlendirilerek herhangi bir değişiklik olup olmadığı saptanabilir. Değişimin miktarına göre, makine ileri düzeyde bir incelemeye veya daha detaylı bir durum izleme rejimine alınabilir. Buradaki asıl amaç, toplanan verinin trendini takip etmek ve katastrofik bir arıza olmadan buna müdahale etmektir.
