#HeryerdenEğitim
Rulman Arıza Teşhisi
Rulman arızaları dönüş frekansının ara katlarında (non-synchronous) titreşim oluşturur ve dört farklı şekilde oluşabilir
1.Dış Bilezik Arızası (BPFO)
2.İç Bilezik Arızası (BPFI)
3.Bilya Arızası (BSF)
4.Kafes Arızası (FTF)
•Her arıza farklı frekansta titreşim oluşturur ve bu arıza titreşimleri makine devrine bağlı olarak değişir.
•Rulman arızaları genellikle darbeli titreşimler oluşturur. Bu sebeple rulman arızaları için en uygun analiz yöntemi Zarf Spektrumudur. Zarf Spektrumu incelenen makinalarda rulman arızaları erken teşhis edilebilir. Ayrıca ilerlemiş arızalarda, zaman dalga formunda darbeler rahatlıkla seçilebilir.
Dış Bilezik Arızası (BPFO)
•Rulmana ait BPFO frekansında ve harmoniklerinde titreşim görülür.
•Genellikle ilk belirtileri Zarf Spektrumunda ve İvme Spektrumunda görülür. Arıza ilerlediğinde Hız Spektrumunda da görülmeye başlar.
•Dış bilezik arızası genellikle yan bant oluşturmaz. Ancak birden fazla dış bilezik arızası varsa 1X yan bantlarında titreşim görülür.
•İvme ve Zarf zaman dalga formunda darbeler net şekilde seçilebilir
BPFO Vaka İnceleme
•Rulman dış bilezik arızasını daha iyi anlayabilmek adına, PRÜFTECHNIK TÜRKİYE bünyesinde bulunan Machine Fault Simulator (MFS) rotor ön yatağında bulunan rulman, dış bilezik arızası yaratılmış bir rulman ile değiştirilmiştir.
•RDE-V Zarf Spektrumu
•Rulmanın BPFO arıza frekansı 3,048X’dir. Test sırasında motor 3000 devirle dönmektedir. Dolayısıyla 152,25 Hz ve harmoniklerinde görülen titreşim BPFO arızasının sonucu ortaya çıkmıştır.
•RDE-H Zarf Spektrumu
İç Bilezik Arızası (BPFI)
•Rulmana ait BPFI frekansında ve harmoniklerinde titreşim görülür.
•Ayrıca iç bilezik şaft ile beraber döndüğü için darbeler genlik modülasyonu sebebiyle 1X yan bantları oluşturabilir.
•Genellikle ilk belirtileri Zarf Spektrumunda ve İvme Spektrumunda görülür. Arıza ilerlediğinde Hız Spektrumunda da görülmeye başlar.
•İvme ve Zarf zaman dalga formunda darbeler net şekilde seçilebilir. Ayrıca genlik modülasyonu da zaman dalga formunda net olarak görülebilir.
BPFI Vaka İnceleme
•MFS ön rotor rulmanını iç bilezik arızası yaratılmış bir rulman ile değiştirip, ölçümler aldığımızda aşağıdaki grafikleri elde ettik.
•RDE-V Zarf Spektrumu
•Rulmanın BPFI arıza frekansı 4,96X’dir. Test sırasında motor 3000 devirle dönmektedir. Dolayısıyla 248 Hz ve harmoniklerinde görülen titreşim BPFI arızasının sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca BPFI’nin 1X(50 Hz) yan bant oluşturduğu da bu örnekte net olarak görülmektedir.
•RDE-V Zarf Spekrumunun Zaman Dalga Formu
Bilya Arızası (BSF)
•Rulmana ait BSF frekansında ve harmoniklerinde titreşim görülür.
•Ayrıca bilyalar kafes dönüş frekansında döndüğü için darbeler FTF frekansında modülasyon sebebiyle yan bant oluşturur.
•Genellikle ilk belirtileri Zarf Spektrumunda ve İvme Spektrumunda görülür. Arıza ilerlediğinde Hız Spektrumunda da görülmeye başlar.
•İvme ve Zarf zaman dalga formunda darbeler net şekilde seçilebilir. Ayrıca genlik modülasyonu da zaman dalga formunda görülebilir.
BSF Vaka İnceleme
•MFS ön rotor rulmanını bilya arızası yaratılmış bir rulman ile değiştirip, ölçümler aldığımızda aşağıdaki grafikleri elde ettik.
•RDE-V Zarf Spektrumu
•Rulmanın 2XBSF arıza frekansı 1,92X’dir. Test sırasında motor 3000 devirle dönmektedir. Dolayısıyla 99,8 Hz görülen titreşim BPFI arızasının sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca kafes frekansında ve harmonilerindeki titreşim seviyeleri de oldukça yüksektir.
•RDE-V Zarf Spekrumunun Zaman Dalga Formu
Birleşik Rulman Arızaları
•MFS ön rotor rulmanını iç kafes ve bilya arızalarının birlikte yaratıldığı bir rulman ile değiştirip, ölçümler aldığımızda aşağıdaki grafikleri elde ettik.
•RDE-H Zarf Spektrumu
•Rulmanın hem 2XBSF arıza frekansında hem de BPFI arıza frekansında ve harmoniklerinde titreşim genlikleri yüksektir ve birbirinden ayırt edilebilmektedir. Bu son analiz, arıza frekanslarının birbirinden bağımsız ve ayırt edilebilir olduğunu ve titreşim analizi ile arızaların kök sebebini belirleyebildiğimizi göstermektedir.
•RDE-H Zarf Spekrumunun Zaman Dalga Formu
Arızasız Rulman ve Sonuç
Arızalı rulmanlar ile yapılan testlerin ardından arızasız rulmanı yatağa yerleştirip ölçümler aldığımızda Zarf Spektrumunda darbeli titreşim genliklerinin dramatik olarak düştüğü görülmektedir
•RDE-H Zarf Spektrumu
SONUÇ :
•Her rulman arızası rulman tipine ve şaft devrine bağlı özel frekanslarda titreşim yaratır.
•Rulman arıza titreşimleri darbeli titreşimler meydana getirir. Bu sebeple Envelope Spektrumu ve İvme Spektrumu, rulman arızaları için en iyi analiz yöntemidir.
•Rulman arızaları iç içe geçmiş olsalar dahi birbirinden ayrıştırılabilirler.