#HeryerdenEğitim
ŞAFT HİZASIZLIĞI
•Türkiye’de bulunan bir fabrikada yer alan nötrilazasyon pompasının durumu Vibxpert II cihazı ile ölçülen titreşim verileri üzerinden periyodik olarak takip edilmektedir.
•2017 yılının Şubat ayında alınan titreşim ölçümlerinde, motor ve pompa yataklarına baskın 1X, 2X ve 3X titreşimi görülmüştür.
•Titreşim seviyesi kapline yakın yataklarda yatay, dikey ve eksenel yönde görülmüştür. Eksenel yöndeki spektrumlarda özellikle 3X titreşimi diğer yönlere göre çok yüksektir. Bunun durumun eksenel yöndeki doğal frekansların tahrik edilmesi sebebiyle oluştuğu düşünülmektedir.
•Titreşim karakteri, paralel (ofset) şaft hizasızlığının arıza karakteri ile uyuştuğu için, pompa ilk durduğu anda şaft hizasızlıkları Optalign cihazı ile kontrol edilmiştir.
•Şaft hizasızlığı sonuçları incelendiğinde dikey yönde 0,24 mm, yatay yönde ise 0,7 mm ofset hizasızlığı ve her iki yönde 0,15 mm eksenel hizasızlık olduğu tespit edilmiştir.
•Şaft hizasızlığı, ekipman ve yataklar üzerinde gerilim oluştururlar ve düzeltilmemesi halinde rulman arızası gevşeklik gibi çok daha büyük arızalara sebep olurlar.
•Şaft hizasızlığı belirlendikten sonra, şaftların hizalama işlemi gerçekleştirilmiştir. Ardından alınan titreşim ölçümlerinde, tüm yönlerdeki titreşim seviyelerinin ciddi bir şekilde düştüğü görülmektedir.
•Bu çalışma da titreşim analizi ile şaft hizasızlığının tespitine yönelik bir örnek sunulmuştur. Ancak şaft hizasızlığının tespiti için en iyi yöntemin titreşim ölçüm ve analiz yöntemleri değil, hassas şaft hizalama cihazları ile kontrolü olduğunu not düşmek gerekir. Kaplin tipi, çevresel koşullar ve makinenin dinamik karakterleri titreşim ölçüm sonuçlarını etkileyebilmekte ve titreşim analizi ile hizasızlığın tespitini zorlaştırabilmektedir.
PDEH Hız Spektrumu / 16.02.2017 tarihli ölçüm
PDEV Hız Spektrumu / 16.02.2017 tarihli ölçüm
PDEA Hız Spektrumu / 16.02.2017 tarihli ölçüm
Optalign Hizasızlık Raporu / 27.03.2017 tarihli ölçüm
PDEH Hız Spektrumu / 12.05.2017 tarihli ölçüm
PDEV Hız Spektrumu / 12.05.2017 tarihli ölçüm
PDEA Hız Spektrumu / 12.05.2017 tarihli ölçüm
PDEV Hız Spektrumları Waterfall Grafiği
PDEA Hız Spektrumları Waterfall Grafiği
•Sonuç olarak, şaft hizasızlığının tespiti ve düzeltilmesinin ardından Hız Spektrumunda görülen 1X 2X ve 3X titreşimleri dramatik bir şekilde düşmüştür.
•Şaft hizasızlığı, daha büyük arızalara yol açmasının yanı sıra motorların enerji verimliliğini de etkilememektedir.
•200 KW gücündeki bu motor için Prüftechnik’in web tabanlı hesaplama programı ROI Calculator’ı kullanarak hesaplama yapılmıştır. Sonuç olarak, aşağıda gösterildiği gibi 1 mm hizasızlık miktarı ile çalışan motor için yıllık 2500 € fazladan enerji maliyetimiz ortaya çıkacaktır.
•Hizasızlık sebebiyle ortaya çıkacak rulman arızaları, salmastra aşınmaları ve bunlardan kaynaklı daha büyük arızaların yol açacağı bakım maliyetleri, üretim kayıpları gibi gizli maliyetler hesaba katılmamıştır. Bu durumlarında hesaba katılmasıyla ve fabrikalarımızda bir çok hizasız ekipmanın olduğu düşünülürse hassas şaft hizalamanın önemi daha da anlaşılır olacaktır.