#HeryerdenEğitim
Zaman Senkronlu Ortalama ile Vuru Titreşimi Altında
Balans Çalışması
•Bu çalışmada bir dekantörün tamburunun yerinde balans çalışması gerçekleştirilmiştir.
•Dekantörler özellikle zeytin yağı üretiminde ülkemizde sıklıkla kullanılan makinelerdir. İç içe yer alan tambur ve helezon birbirlerine çok yakın hızlarda dönerler ve üretilen merkezkaç kuvveti ile katı – sıvı ayrıştırması gerçekleştirilir.
•Dekantöre ait parçaların balans çalışması genellikle makinenin üretimi esnasında balans tezgahlarında gerçekleştirilir. Balans tezgahı olmayan üretim tesisleri için, üretim sebepli aşınmalardan dolayı karşılaşılan balanssızlık problemlerinin giderilmesi uzun sürmekte ve üretim kayıplarına yol açabilmektedir.
•Bu çalışmada Vibxpert II Balancer cihazının da özelliği olan Zaman Senkronlu Ortalama ile vuru titreşimi altındaki dekantörün tek düzlemde yerinde balans çalışması gerçekleştirilmiştir.
•Spektrumda birbirine çok yakın iki frekansta benzer genliklerde titreşim oluşumu vuru titreşiminin (beating) varlığını göstermektedir.
•Zaman sinyali incelendiğinde genliklerde periyodik olarak artıp azalma meydana gelir. Artış azalışların periyodu vuru frekansı olarak isimlendirilebilir.
•Vuru titreşimi altında genlik ve faz sonuçları sürekli değişkenlik gösterir. Dolayısı ile yerinde balans çalışmasını çok zorlaştıran bir titreşimdir.
•Spektrumda birbirine çok yakın iki frekansta benzer genliklerde titreşim oluşumu vuru titreşiminin (beating) varlığını göstermektedir.
•Zaman sinyali incelendiğinde genliklerde periyodik olarak artıp azalma meydana gelir. Artış azalışların periyodu vuru frekansı olarak isimlendiri
•Dekantörler ise çalışma prensibi gereği birbirine çok yakın devirlerde dönen iki rotoru içerisinde bulundurur, helezon ve tambur. İki rotorun dönüş devirleri birbirine yakın olduğu için balanssızlık oluştuğunda vuru titreşimi ortaya çıkmaktadır.
•Lineer, Eksponansiyel ve Tepe Yakalama gibi ortalama yöntemleri istenmeyen sinyal gürültülerinin spektrumlar üzerindeki etkilerini azaltmak için spektrumlara uygulanan ortalama yöntemleridir.
•Zaman senkronlu ortalama, diğer ortalama yöntemlerinden farklı olarak, bir tetikleyici sinyal (takometre) yardımı ile ölçümleri senkron bir şekilde toplayabilir. Dolayısı ile ortalama FFT öncesi zaman boyutunda gerçekleşir. Senkron veriler toplandığı için sadece şaft hızı ve şaft hızının katlarındaki titreşimlere odaklanılır. Gürültü tamamen silinir. Senkron olmayan rulman arıza titreşimleri, elektriksel arıza titreşimleri (2xLF) vb titreşimler görülemez. Dolayısı ile zaman senkronlu ortalama sadece özel ölçümlerde teşhis amacıyla kullanılan bir yöntemdir. En sık kullanıldığı alan ise Dişli Kutusu ölçümleridir. Her bir ölçümde bir şafta odaklanılır ve özellikle kırık/çatlak diş ve dişli yüzey hasarları kolaylıkla teşhis edilebilir. Ara şaftlar için dijital filtreler kullanılabilmektedir.
•Bu çalışmada Vibxpert II Balancer cihazının kullanıcılarına sunduğu seçeneklerden olan Zaman Senkronlu Ortalama ile vuru titreşiminin ayıklanması ve dekantörün balans çalışmasına odaklanılmıştır. Zaman Senkronlu ortalama sayesinde tambur ile helezonun balanssızlık titreşimleri ayıklanmış, genlik ve faz sonuçları güvenilir bir şekilde sabitlenmiştir.
a) Lineer Ortalama
b)Zaman senkronlu Ortalama
•Zaman Senkronlu Ortalama kullanılmadan yapılmaya çalışılan yerinde balans denemesi; faz ve genlik sürekli değişkenlik gösteriyor. Dolayısıyla yerinde balans çalışması imkansız hale geliyor.
Video için üzerine tıklayınız
•Zaman Senkronlu Ortalama kullanılarak yerinde balans çalışması; faz ve genlik bir süre sonra stabilleşiyor ve balans çalışması tamamlanabiliyor.
Video için üzerine tıklayınız
•Aşağıdaki hız spektrumu, tamburun yerinde balans çalışması öncesi ve sonrası titreşim karakterini göstermektedir.
•Balans Raporu;
Yusuf İHTİYAROĞLU
Özgün YAKAR